Cảnh giác biến chứng sản khoa nguy hiểm - Tắc mạch ối

Cảnh giác biến chứng sản khoa nguy hiểm - Tắc mạch ối

Tắc mạch ối luôn là biến chứng nguy hiểm khôn lường đối với sản phụ và các bác sĩ sản khoa. Hiện tượng này thường xảy ra trong quá trình chuyển dạ, mổ đẻ… Vì khá hiếm gặp nên hầu như các chuyên gia chưa tìm được những bằng chứng rõ ràng về nguyên nhân.

Thật khó để sản phụ bị biến chứng tắc mạch ối có thể ở bên con dài lâu

Tắc mạch ối là gì?

Tắc mạch ối còn có tên tiếng Anh là Amniotic Fluid Embolism, là một cấp cứu sản khoa rất hiếm gặp thường xảy ra khi nước ối, tế bào thai nhi, bọt khí, chất gây, tóc hoặc các mảnh tổ chức thai khác lọt vào hệ tuần hoàn của mẹ, gây ra suy hô hấp và tuần hoàn cấp tính.

Tắc mạch ối có thể xảy ra khi mẹ bầu chuyển dạ hay trong quá trình bác sĩ mổ đẻ chủ động nhưng cũng thường xuất hiện khi nạo thai, truyền dịch ối bào buồng tử cung, chấn động ổ bụng hoặc biến chứng sau khi sinh.

Ai dễ bị tắc mạch ối “viếng thăm”?

Những phụ nữ mang thai rơi vào những trường hợp sau dễ bị nguy cơ tắc mạch ối:

• Mang thai sau tuổi 35 và sinh con rạ. Theo thống kê có 75% các trường hợp tắc mạch ối là mang con rạ.
• 67% mẹ mang thai con trai bị tắc mạch ối
• Mẹ phải mổ lấy thai, đẻ đường dưới có can thiệp thủ thuật foóc-xép hay giác kéo có nguy cơ cao hơn sinh thường
• Mẹ bầu đa thai, đa ối hoặc thai chết lưu, bị vỡ ối, rách cổ tử cung, vỡ tử cung, rau tiền đạo, rau bong non, sản giật, gây chuyển dạ cũng có nguy cơ bị tắc mạch ối

Triệu chứng tắc mạch ối lâm sàng

Rất may mắn là dấu hiệu tắc mạch ối thường xuất hiện theo trình tự thời gian:

• Khởi phát là suy hô hấp, tím tái xảy ra đột ngột trong vài phút
• Tiếp đến là tụt huyết áp, phù phổi, choáng, biểu hiện thần kinh như mất ý thức và co giật. Trên 80% số trường hợp người bệnh có biểu hiện ngừng tim, ngừng thở trong vài phút đầu tiên.
• Nếu qua được giai đoạn khởi phát sẽ có biểu hiện chảy máu dữ dội nhiều nơi. Chảy máu từ tử cung không thể cầm được.

Tiêu chuẩn chuẩn đoán tắc mạch ối

Theo Hội Sản phụ khoa Hoa Kỳ và Anh khuyến cáo, chẩn đoán tắc mạch ối khi có đồng thời 4 tiêu chuẩn sau:

• Tụt huyết áp đột ngột hay ngừng tim
• Thiếu ôxy cấp tính
• Bệnh lý đông máu hay chảy máu nặng mà không có các lý giải khác
• Tất cả xảy ra trong chuyển dạ, mổ lấy thai hay trong vòng 30 phút sau đẻ mà không có lý giải nào khác cho các dấu hiệu này.

Sản phụ bị tắc mạch ối

Tuy chỉ có 1 trường hợp bị tắc mạch ối trong số 8.000-30.000 sản phụ nhưng tỷ lệ tử vong của bệnh lý là rất cao, khoảng 80% các trường hợp mắc phải.

Khi xác định sản phụ có hiện tượng này, thông thường các bác sĩ sẽ đề nghị mổ đẻ chủ động ngay để cứu thai nhi và dễ dàng hơn tái lập cân bằng huyết động. Khi mổ đẻ có thể thắt động mạch tử cung hai bên để cầm máu.

Khả năng cứu sống sản phụ là rất thấp cho dù đã có các thiết bị y khoa hiện đại nhất. Điều trị tích cực theo phác đồ là cách duy nhất mang lại hy vọng cứu sống sản phụ.

Phòng tránh thuyên tắc ối bằng chính kiến thức tự tích lũy

Hiện nay, thuyên tắc ối chưa có thuốc hay phương pháp điều trị đặc hiệu, chỉ có thể điều trị hỗ trợ, bao gồm: Điều trị rối loạn đông máu, các loại thuốc cải thiện và hỗ trợ chức năng tim; truyền máu khi người mẹ bị chảy máu nhiều không kiểm soát được.

Tắc mạch ối xảy ra nhanh chóng và không có triệu chứng nhận biết sớm để đề phòng. Vì vậy, mẹ bầu cần tăng cường tìm hiểu thông tin, đặc biệt là hạn chế sinh nhiều lần, mang thai khi đã lớn tuổi, thường xuyên kiểm tra định kỳ.

Tổng hợp bởi:Mẹ & Bé

FAQs