Tìm hiểu về xét nghiệm nước tiểu khi mang thai

Xét nghiệm nước tiểu là một trong những xét nghiệm cần thiết và được chỉ định khi mang thai. Đây là cách chuẩn xác để phát hiện nhiễm trùng đường tiết niệu kịp thời khi chưa có triệu chứng rõ ràng.

Xét nghiệm nước tiểu khi mang thai để làm gì?

Bác sĩ sẽ yêu cầu bạn xét nghiệm nước tiểu mỗi lần đi khám thai. Y tá hoặc hộ lý sẽ dùng que thử để kiểm tra nhanh các yếu tố sau. Bác sĩ sẽ kiểm tra định kỳ lượng đường và đạm nhưng cũng có thể kiểm tra các yếu tố khác nếu cảm thấy nghi ngờ.

Đường

Thỉnh thoảng có một lượng đường nhỏ trong nước tiểu là điều bình thường khi mang thai. Nếu phát hiện lượng đường tăng cao trong vài lần kiểm tra liên tiếp hoặc lượng đường rất cao trong một lần kiểm tra bất kỳ, có thể bạn đang bị tiểu đường thai kỳ. Bác sĩ có thể yêu cầu bạn xét nghiệm glucose để xác định.

Dù kết quả xét nghiệm nước tiểu bình thường, bạn vẫn phải làm xét nghiệm glucose trong khoảng tuần thứ 24 và 28 vì tiểu đường thai kỳ là tình trạng tương đối thường gặp.

Chất đạm

Nhiều chất đạm trong nước tiểu có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng đường tiết niệu, tổn thương thận hoặc một số rối loạn khác. Ở các giai đoạn sau của thai kỳ, đây có thể là dấu hiệu của tiền sản giật nếu dấu hiệu đi kèm là tăng huyết áp.

Nếu có chất đạm trong nước tiểu nhưng huyết áp bình thường, mẫu nước tiểu sẽ được gửi đến phòng thí nghiệm để nuôi cấy vi khuẩn và xác định xem bạn có bị nhiễm trùng đường tiết niệu hay không.

Ketone

Ketone được sinh ra khi cơ thể bắt đầu phân giải chất béo được tích trữ hoặc tiêu hóa để tạo năng lượng. Điều này xảy ra khi bạn không có đủ carbohydrate, nguồn cung cấp năng lượng bình thường của cơ thể.

Nếu bạn cảm thấy rất buồn nôn và nôn mửa hoặc sụt cân, bác sĩ có thể kiểm tra ketone trong nước tiểu. Nếu chỉ số ketone cao và không thể nuốt bất kỳ loại thức ăn hay dung dịch nào, bạn có thể phải truyền dịch và điều trị. Nếu có cả ketone lẫn đường trong nước tiểu, có thể là dấu hiệu của bệnh tiểu đường.

Tế bào máu hoặc vi khuẩn

Nếu bạn có các dấu hiệu của nhiễm trùng đường tiết niệu, nước tiểu của bạn sẽ được phân tích để tìm một số enzyme (do bạch cầu tạo ra) hoặc nitrite (do một số vi khuẩn tạo ra) vì hai yếu tố này đều là dấu hiệu của nhiễm trùng đường tiết niệu. Nếu phát hiện một trong hai yếu tố này khi kiểm tra bằng que thử, mẫu nước tiểu sẽ được gửi lên phòng thí nghiệm để nuôi cấy vi khuẩn và thử nghiệm độ nhạy cảm.

Quá trình nuôi cấy sẽ cho biết liệu bạn có bị nhiễm trùng đường tiết niệu hay không. Ngoài ra, bạn còn được thử nghiệm độ nhạy cảm giúp xác định loại kháng sinh nào hữu hiệu nhất để tiêu diệt vi khuẩn.

Khi khám thai lần đầu, mẫu nước tiểu của bạn sẽ được kiểm tra để tìm vi khuẩn cho dù bạn có hay không có triệu chứng nào. Phát hiện và điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu rất quan trọng khi đang mang thai.

Bạn có thể bị nhiễm trùng dù không có triệu chứng nào được thể hiện. Nếu xét nghiệm đầu tiên này cho kết quả âm tính, xác suất bị nhiễm trùng đường tiết niệu trong thai kỳ sẽ thấp.

Xét nghiệm nước tiểu giúp phát hiện sớm các bất thường về sức khỏe khi mang thai

Xét nghiệm nước tiểu khi mang thai được thực hiện như thế nào?

Mỗi lần đi khám thai bạn sẽ được phát một cốc lấy mẫu nước tiểu và một khăn lau tiệt trùng rồi được hướng dẫn vào phòng vệ sinh để lấy mẫu.

Trước tiên, hãy rửa tay. Sau đó dùng ngón tay để tách môi âm hộ và lau âm hộ từ trước ra sau bằng khăn lau tiệt trùng.

Tiểu trong một vài giây vào bồn cầu rồi đặt cốc vào giữa dòng nước cho đến khi lấy đủ mẫu. Nhớ đừng chạm vào thành trong của cốc.

Y tá hoặc hộ lý sẽ kiểm tra mẫu nước tiểu bằng cách nhúng một que thử đổi màu rồi so sánh kết quả với một bảng đối chiếu. Kết quả sẽ được ghi vào phiếu khám sức khỏe để bác sĩ hoặc hộ sinh tham khảo.

Nuôi cấy vi khuẩn trong nước tiểu được thực hiện như thế nào?

Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn bị nhiễm trùng đường tiết niệu dựa trên kết quả kiểm tra nước tiểu bằng que thử hoặc các triệu chứng, bác sĩ sẽ gửi mẫu nước tiểu đến phòng thí nghiệm để nuôi cấy vi khuẩn.

Quy trình lấy mẫu nước tiểu để nuôi cấy cũng được thực hiện như mô tả ở trên, ngoại trừ việc phải dùng cốc lấy mẫu được tiệt trùng.

Phòng thí nghiệm sẽ xác định nước tiểu có vi khuẩn hay không, nếu có thì là loại vi khuẩn nào và loại kháng sinh nào có khả năng tiêu diệt chúng.

Bạn thường phải chờ 48 giờ mới có được kết quả nuôi cấy và kết quả kiểm tra độ nhạy cảm. Tuy nhiên, bác sĩ có thể bắt đầu cho bạn uống một số kháng sinh trước khi có kết quả xét nghiệm nước tiểu, đặc biệt là khi bạn có các triệu chứng của nhiễm trùng đường tiết niệu.

Bạn sẽ được xét nghiệm nước tiểu lại sau khi điều trị và xét nghiệm định kỳ trong suốt thai kỳ. Dù bạn không có bất kỳ triệu chứng nào, bác sĩ cũng có thể khuyên bạn nên lặp lại quá trình nuôi cấy nước tiểu nếu bạn có nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu cao, ví dụ như có tiền sử nhiễm trùng thận hoặc thường xuyên bị nhiễm trùng đường tiết niệu.