Dinh dưỡng giai đoạn sớm cho trẻ khỏe mạnh

Đây là nền tảng để trẻ phát triển toàn diện, có được cuộc sống hiếu động, học hỏi, khám phá thế giới, phát huy tối đa tiềm năng vốn có của trẻ.

Khoa học dinh dưỡng luôn khẳng định sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng hoàn hảo nhất, có cơ chế tiết sữa đặc biệt – Apocrine – Cơ chế tiết sữa trong đó một phần tế bào bị phá vỡ để cung cấp tế bào chất chứa các thành phần có hoạt tính sinh học cao cần thiết giúp trẻ phát triển khỏe mạnh và toàn diện. Đây là cơ chế tiết sữa chi gặp ở người và dê, trong khi các loài động vật khác đều có cơ chế tiết sữa nguyên bào, sữa chỉ bao gồm dịch tiết.

Dinh dưỡng giai đoạn sớm cho trẻ

Sữa mẹ – Nguồn dinh dưỡng quý giá cho khởi đầu khỏe mạnh

Sữa mẹ không chỉ đáp ứng cho tất cả các nhu cầu dinh dưỡng của trẻ trong 6 tháng đầu tiên, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe.

Trong sữa mẹ chứa nhiều thành phần dinh dưỡng đặc biệt có “hoạt tính sinh học”, nên được đánh giá là nguồn dinh dưỡng duy nhất có khả năng đáp ứng ngay lập tức những nhu cầu thay đổi của trẻ nhũ nhi, giúp tăng khả năng miễn dịch.

Sự khác biệt là sữa mẹ được tiết ra không chỉ chứa dịch tiết mà còn bao gồm cả thành phần tế bào chất, vốn chứa nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ.

Quá trình tiết sữa bán hủy

Sữa được bài tiết từ tuyến vú của các động vật hữu nhũ thông qua 2 quá trình:

• Quá trình tiết không hủy (Menocrine serection – các thành phần của tế bào không bị mất đi khi sữa được tiết ra): quá trình này chiếm ưu thế ở bò.Những giọt sữa nhỏ tích tụ ở vị trí cao của các tế bào tiết. Các giọt sữa hòa với màng huyết tương bên ngoài của tế bào và được tiết vào trong lòng của tuyến.
• Quá trình tiết bán hủy (Apocrine secretion – Một phần tế bào bị mất đi): quá trình này chiếm ưu thế ở người và dê. Một phần tế bào bị mất đi và phóng thích vào sữa trong quá trình tiết đem theo các dưỡng chất có giá trị sinh học cao.

Một số lưu ý về dự trữ sữa mẹ an toàn

Việc các bà mẹ vắt sữa cho trẻ bú trong những năm đầu đời là vô cùng quen thuộc. Tuy nhiên, các ông bố bà mẹ cũng nên lưu ý rằng sữa vắt ra phải được bảo quản và dự trữ trong điều kiện an toàn, đặc biệt là phải có dán nhãn rõ ràng.

Lượng sữa mẹ được vắt ra luôn luôn phải được dự trữ trong một vật chứa vô khuẩn (tủ lạnh) trong khoảng thời gian sau:

• 5 ngày trong mặt sau tủ lạnh ở 4^oC hoặc thấp hơn.
• 2 tuần trong ngăn đá của tủ lạnh.
• 6 tháng trong tủ đông.

Nếu sữa đã được bảo quản đông lạnh, trước tiên cần rã đông trong tủ lạnh. Sau khi đã rã đông, sử dụng ngay lập tức. Không tái đông lạnh khi sữa đã được rã đông.

Sữa mẹ vắt ra phải được dán nhãn rõ ràng, ghi tên bé và ngày được lưu trữ trong tủ lạnh, đặc biệt chỉ được sử dụng cho bé đó. Lượng sữa còn lại vào cuối ngày nên được trả lại cho cha mẹ hoặc người giám hộ.

Các bậc phụ huynh cũng rất cần được tư vấn thêm về cách vắt & lưu trữ sữa mẹ từ nhân viên chăm sóc sức khỏe hoặc nhân viên tư vấn.

Trong trường hợp mẹ không thể nuôi con bằng sữa của chính mình, nên tham khảo thêm lời khuyên từ nhân viên y tế để được tư vấn tốt nhất về nguồn sữa thay thế, cũng như cách cho con bú để đảm bảo vệ sinh & an toàn cho sự phát triển của trẻ.

Nguồn dinh dưỡng thay thế khi không thể nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng hoàn hảo, lý tưởng cho sự phát triển của trẻ nhỏ. Tuy nhiên, trong một số trường hợp người mẹ không thể nuôi con hoàn toàn bằng sữa của chính mình do các nguyên nhân như: Mất sữa sau khi sinh mổ, stress hoặc mẹ bị bệnh, đang điều trị bằng thuốc hay phải bắt đầu đi làm sau 6 tháng nghỉ thai sản, … Lúc này, việc tìm kiếm một nguồn sữa thay thế là điều hết sức cần thiết nhưng lại khiến hầu hết các bà mẹ đều bối rối.

Nguồn dinh dưỡng thay thế khi không thể nuôi con hoàn  toàn bằng sữa mẹ

Sữa bò công thức

Sữa bò toàn phần hay còn được gọi là sữa tươi (không được dùng cho trẻ dưới 12 tháng tuổi) được xem là nguồn dinh dưỡng phổ biến nhất để phát triển sữa công thức thay thế cho sữa mẹ. Do có sự khác biệt lớn về thành phần dinh dưỡng cũng như đặc điểm khó tiêu hóa và hấp thu mà sữa bò cần phải được xử lý thông qua một loạt qui trình phức tạp để phát triển thành sữa công thức như loại bỏ chất béo động vật, thay thế bằng chất béo thực vật; điều chỉnh tỉ lệ đạm whey/casein, đồng thời bổ sung thêm thành phần như  vitamin, khoáng chất… để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng dành riêng cho trẻ nhỏ.

Sữa đậu nành

Với một số trẻ sơ sinh không có khả năng dung nạp đường lactose (có trong sữa mẹ và các loại sữa công thức thông thường) thì sữa đậu nành được xem là một sự lựa chọn thay thế tối ưu mà các bác sĩ khuyên dùng. Không những vậy, trong sữa đậu nành còn chứa rất nhiều chất đạm đồng thời có ưu điểm là ít gây dị ứng hơn sữa bò.

Tuy nhiên, để sản xuất sữa bột cho trẻ sơ sinh từ sữa đậu nành, công nghệ ứng dụng sẽ phải sử dụng nhiệt cao để chiết xuất bột cũng như sử dụng dung dịch để ngâm đậu nành, điều này dẫn đến các nguy cơ ảnh hưởng đến sức khoẻ của trẻ.

Sữa gạo

Trong sữa gạo có chứa nhiều carbohydrate hơn sữa bò, nhưng lại ít protein và canxi hơn. Nếu bạn dự định sử dụng sữa gạo làm sữa bột cho trẻ sơ sinh, bác sĩ thường khuyên cần phải bổ sung thêm các thành phần dinh dưỡng từ các nguồn thực phẩm khác. Vì sữa gạo cũng không có lactose và cholesterol, nên rất thích hợp cho trẻ sơ sinh không chuyển hóa được đường lactose.

Sữa dê công thức

Sữa dê công thức dành cho trẻ nhỏ đã  được sử dụng rộng rãi trên 20 năm ở các quốc gia phát triển New Zealand, Úc, Đài Loan và Hàn Quốc, Nhật Bản, châu Âu. Tuy nhiên, tại Việt Nam việc sử dụng sữa dê công thức chỉ được phổ biến trong nhóm các ông bố bà mẹ có điều kiện tiếp cận thông tin va mua sản phẩm  trực tiếp từ nước ngoài. Thông tin khoa học về sự ưu việt của Sữa dê công thức còn rất hạn chế đối với đa số các bà mẹ Vietnam.

Sữa dê có cơ chế tiết sữa hủy bào– Aprorine như ở người  nên chứa đầy đủ các đặc tính sinh học đặc biệt phù hợp dành cho trẻ nhỏ, Đặc biệt  gìau các thành phần có hoạt tính sinh học tự nhiên như Taurine, Choline, Nucleotides, các Ployamine, Oligosachharide, Vitamin và khoáng chất, kháng thể và cac yếu tố tăng trưởng giúp trẻ tăng cường hệ miễn dịch và phát triển khỏe mạnh- là nền tảng để khơi nguồn tiềm năng trí tuệ của trẻ.

Tổng hợp bởi:Mẹ & Bé